Bezpieczeństwo na drogach w Unii Europejskiej

Zaktualizowane przepisy dotyczące bezpieczniejszych dróg, mniejszego zanieczyszczenia powietrza i cyfrowych dokumentów pojazdów.

W celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego i jakości powietrza w całej UE Komisja proponuje kompleksowy przegląd unijnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa ruchu drogowego i rejestracji pojazdów.

Nowe przepisy uwzględnią rosnącą obecność pojazdów elektrycznych i dostosują się do pojawiających się technologii. Wprowadzone zostaną rozszerzone kontrole, w tym okresowe kontrole techniczne pojazdów elektrycznych i zaawansowanych systemów pomocy kierowcy, coroczne kontrole starszych samochodów osobowych i dostawczych oraz zaawansowane metody badań emisji w celu wykrywania pojazdów wysokoemisyjnych w celu zmniejszenia zanieczyszczenia drobnymi cząstkami. 

Ponadto Komisja proponuje wprowadzenie cyfrowych zaświadczeń o rejestracji pojazdów i okresowych badań, uproszczenie transgranicznej wymiany danych oraz ochronę obywateli przed nieuczciwymi działaniami, takimi jak manipulowanie licznikami kilometrów. Ponadto okresowe kontrole techniczne będą łatwiejsze dla osób czasowo przebywających w innym kraju UE.

Proponowane zmiany odzwierciedlają zaangażowanie UE na rzecz bezpiecznej i zrównoważonej mobilności przy jednoczesnym zapewnieniu swobodnego przepływu osób i towarów. Szacuje się, że w latach 2026–2050 wnioski te uratują około 7 000 istnień ludzkich i zapobiegną około 65 000 poważnych obrażeń.

W tym celu Komisja proponuje zmianę trzech dyrektyw: w sprawie okresowych badań technicznych (PTI) pojazdów, dokumentów rejestracyjnych pojazdów oraz kontroli drogowej (RSI) pojazdów użytkowych.

Wyzwania związane z niebezpiecznymi i starzejącymi się pojazdami

Wniosek dotyczy pojazdów niebezpiecznych, które przyczyniają się do wypadków, ofiar śmiertelnych i obrażeń. Obecne przepisy, ostatnio zaktualizowane w 2014 r., muszą nadążać za postępem technologicznym, takim jak systemy wspomagania kierowcy i rosnąca obecność pojazdów elektrycznych na drogach. Ponadto wysoce zanieczyszczające i hałaśliwe pojazdy, choć stosunkowo nieliczne, są odpowiedzialne za nieproporcjonalny udział szkodliwych emisji. Obecne przepisy w niewystarczającym stopniu przeciwdziałają zanieczyszczeniu powietrza i hałasowi.

Starzejąca się flota pojazdów zwiększa również ryzyko fałszowania przebiegu (tj. cofania się drogomierzy, aby pojazdy wydawały się mieć mniejszy przebieg niż one). Zwalczanie tego oszustwa wymaga aktualizacji przepisów. Przestarzałe procedury i niestosowanie nowoczesnych technologii utrudniają egzekwowanie przepisów i współpracę transgraniczną.

Kluczowe elementy nowych przepisów

Zaproponowane dziś środki obejmują:

• Dostosowanie badań do nowych pojazdów: Okresowe kontrole techniczne pojazdów elektrycznych i nowe badania elektronicznych systemów bezpieczeństwa, w tym badanie integralności oprogramowania systemów istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i emisji.
• Nowe badania emisji: Wykrywanie pojazdów wysokoemisyjnych, w tym pojazdów poddanych manipulacji, przy użyciu zaawansowanych metod wykrywania cząstek ultradrobnych i NO_x.
• Zwalczanie nadużyć finansowych: Rejestrowanie wskazań drogomierzy w krajowych bazach danych na potrzeby transgranicznej wymiany historii drogomierzy.
• Inspekcje roczne: Dla samochodów osobowych i dostawczych powyżej 10 lat.
• Cyfryzacja: Wydawanie elektronicznych świadectw rejestracji pojazdów i okresowych badań oraz wymiana danych za pośrednictwem wspólnej platformy w celu uproszczenia procesów administracyjnych.
• Wzajemne uznawanie świadectw okresowej kontroli technicznej: Zapewnienie transgranicznego uznawania okresowych badań technicznych przeprowadzanych w innym państwie członkowskim w odniesieniu do samochodów przez okres sześciu miesięcy.
• Lepsze zarządzanie danymi: Usprawnienie dostępu stacji kontroli pojazdów do danych technicznych pojazdów.

Kolejne kroki

Wnioski zostaną teraz rozpatrzone przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

Po uzgodnieniu Komisja przygotuje wymagane akty delegowane i wykonawcze w odniesieniu do niektórych aspektów wdrażania przepisów.

Kontekst

W unijnych ramach polityki bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2021–2030 Komisja ponownie zobowiązała się do osiągnięcia ambitnego celu, jakim jest osiągnięcie niemal zerowej liczby ofiar śmiertelnych i zerowej liczby poważnych obrażeń na drogach UE do 2050 r. („wizja zero”) oraz zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych i poważnych obrażeń o 50 % do 2030 r. Dzisiejsze wnioski przyczynią się do osiągnięcia tych celów i zostały ogłoszone w strategii Komisji na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności z 2020 r.

W marcu 2025 r. Komisja opublikowała najnowsze dane dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego, z których wynika, że liczba ofiar śmiertelnych stopniowo spada w całej UE, ale postępy są nadal zbyt powolne.

Komisja wdraża bezpieczne podejście systemowe do prowadzenia pojazdów w UE. Ten bezpieczny system wymaga bezpiecznej jazdy, bezpieczniejszych pojazdów, bezpieczniejszej infrastruktury, niższych prędkości i lepszej opieki powypadkowej.